Phục Truyền Luật Lệ Ký
- Thứ hai - 08/10/2012 03:25
- |In ra
- |Đóng cửa sổ này
------------------------------
I/. TÊN SÁCH:
- Theo tiếng Hi-bá-lai:
Vì vậy, tên sách thứ năm nầy có tên là: Haddebharim = Nầy là lời… (1:1).
- Theo các Bản Dịch:
Bản dịch 70 (Septuagint – Thế kỷ III TC.) có tên là: Deuterosnomos do hai từ ngữ:
- Deuteros = lần thứ hai
- Nomos = Luât pháp
b/. Bản Việt ngữ: dịch là “Phục Truyền Luật Lệ Ký”, có nghĩa là:
- Phục = trở lại
- Truyền = làm cho người khác biết
- ký = ghi
II/. TẦM QUAN TRỌNG CỦA SÁCH:
- Đối với Ngũ Kinh:
Bộ Ngũ Kinh ghi lại lịch sử thế giới và loài người ít nhất là 2,500 năm trước Chúa giáng sanh và có tương quan với nhau.
PHƯƠNG DIỆN LOÀI NGƯỜI
Thứ tự đặc biệt nầy dành cho dân Chúa qua mọi thời đại
SÁNG. | Hậu quả của tội lỗi (Sự bại hoại do tội lỗi của loài người – đồng thời cũng được thấy Ân điển của Chúa chọn Áp-ra-ham từ loài người tội lỗi, Chúa không chọn Áp-ra-ham từ những thiên thần – Hê. 11:8) |
XUẤT. | Sự cứu chuộc (bởi Huyết Chiên Con và đức tin của con người) |
LÊ-VI KÝ | Sự Thông công (qua các của Lễ và đức tin của người dâng của Lễ) |
DÂN . | Sự dẫn dắt (theo ý Đức Chúa Trời và đức tin của người được dẫn dắt)) |
PHỤC. | Hoàn thành (bởi sự thành tín của Chúa và đức tin tin vào sự thành tín của Chúa) |
PHƯƠNG DIỆN ĐỨC CHÚA TRỜI
Các Mỹ Đức nầy của Đức Chúa Trời không hề thay đổi
Toàn năng | Sáng tạo và lựa chọn tuyển dân |
Yêu thương | Giải cứu |
Thánh khiết | Ban tiêu chuẩn thánh hóa |
Công nghĩa | Thương xót và nghiêm khắc |
Thành tín | Kỷ luật và làm trọn lời hứa |
- Đối với tuyển dân Y-sơ-ra-ên:
- 1:34-40, Thế hệ mới: (trừ Ca-lép và Giô-suê, những người trong thế hệ cũ là những người được cứu ra khỏi Ai Cập đều chết trong đồng vắng, thế hệ mới chuẩn bị vào Đất Hứa.
- 8:6-10, Địa điểm mới: con đường đồng vắng được thay bằng Đất Hứa Ca-na-an.
- 8:11-13, Sinh hoạt mơi – Cuộc sống mới: Ngôi nhà thay vì Lều Trại, cuộc sống định cư thay vì lưu lạc, sữa và mật thay vì ma-na
- 4:37; 7:7-8; 10:15; 23:5, Khải thị mới: được mặc khải về tình yêu thương của Đức Chúa Trời (Từ Sáng thế ký đến Dân số ký không hề nói đến tình yêu thương của Đức Chúa Trời; đến Phục Truyền Luật Lệ Ký, chúng ta có từ ngữ kỳ diệu nầy xuất hiện.
- Đối với Tân Ước:
Riêng sách Công vụ giống với sách Phục Truyền Luật Lệ Ký, ghi lại những biến chuyển quan trọng:
BIẾN CHUYỂN PHÂN BIỆT
PHỤC TRUYỀN | CÔNG VỤ |
Luât pháp với Lịch sử | Tin Lành với Thư Tín |
Sách thứ 5 của một nhóm | Sách thứ 5 của một nhóm |
Thế hệ Mới trong Đất Hứa | Thế hệ Mới trong Đấng Christ |
Địa điểm Mới: Ca-na-an thuộc thể | Ca-na-an thuộc linh: Hội Thánh với phước trong Đấng Christ (Êph. 1:3-14) |
Sinh hoạt Mới: NHÀ thay TRẠI; định cư thay lưu lạc, năng lực mới tự tạo nhu cần đời sống | Sinh nhật Mới, sinh hoạt Mới bởi ân điển thay vì Luật pháp; năng lực Mới bởi Đức Thánh Linh. |
Sự Mặc Khải Mới: Đức Chúa Trời yêu thương (4:37; 7:7-8; 10:15; 23:5 | Hội Thánh: là sự mầu nhiệm mới được mặc khải (Êph. 3:4-10) |
III/. BỐ CỤC CỦA SÁCH:
Đề mục: ĐỨC CHÚA TRỜI THÀNH TÍN
Câu gốc: 6:23
A/. ĐỨC CHÚA TRỜI THÀNH TÍN TRONG QUÁ KHỨ: 1: - 11:
- Thành tín trên đường đến Sinai: 1: - 3:
- Thành tín tại Sinai: 4: - 11:
- Thành tín với Dân Y-sơ-ra-ên: 12: - 30:
- Thành tín với Môi-se: 31: - 34:
- 12:1-3, Chúa hứa với Áp-ra-ham 3 điều khi Ngài kêu gọi Áp-ra-ham: Chúa sẽ ban cho Áp-ra-ham một xứ để ở, làm cho Áp-ra-ham nên một dân lớn, và các chi tộc thế gian sẽ nhờ Áp-ra-ham mà được phước (tức là Đấng Cứu Thế sẽ đến từ dòng dõi Áp-ra-ham.
- 13:14-17, Chúa nhắc lại lời hứa ban cho dòng dõi của Áp-ra-ham xứ mà Áp-ra-ham nhìn thấy được, họ sẽ làm chủ xứ đó đời đời.
- 15:13-16, Chúa cho Áp-ra-ham biết trước dòng dõi của ông làm tôi mọi một dân khác, nhưng sau 400 năm Chúa hứa giải cứu họ và đưa họ về Đất Hứa.
Sứ điệp nầy an ủi chúng ta ngày nay, vì tất cả mọi điều chúng ta trải qua đều được Đức Chúa Trời kiểm soát. Phaolô nhắc lại Lẽ thật nầy trong I Côrintô 1:8-9; II Timôthê 2:13.
IV/. ĐẶC ĐIỂM CỦA SÁCH PHỤC TRUYỀN:
- Giáo lý Căn Bản: Đức Chúa Trời Ba Ngôi: 6:4-5
Chúa Jêsus Christ đã nhắc lại và gọi đây là Điều răn lớn hơn hết (Mác 12:29-30)
Nguyên ngữ Hi-bá-lai, chữ “ĐỨC CHÚA TRỜI của CHÚNG TA” là elohenu, đây là danh elohim (số nhiều – nghĩa là các thần – gods), ngôi thứ nhất sở hữu cách (The First Personal Possessive) số nhiều.
Vì vậy, câu nầy phải được dịch: “HỠI Y-SƠ-RA-ÊN! HÃY NGHE: GIÊ-HÔ-VA (NHỮNG) ĐỨC CHÚA TRỜI CỦA CHÚNG TA LÀ GIÊ-HÔ-VA CÓ MỘT KHÔNG HAI” (Hear, O Israel: Jehovah our Gods, Jehovah is one)
Trong Hi-bá-lai ngữ, chữ MỘT (echad) là một chữ nhấn mạnh vào phương diện kết hiệp, không phải là sự đồng nhất tuyệt đối, nhưng là một tập hợp đồng nhất như một chùm nho. Còn chữ MỘT chỉ về phương diện đồng nhất tuyệt đối là chữ yacheed, chữ nầy không bao giờ được dùng trong sự Hiệp Một của Đức Chúa Trời.
Điểm đáng chú ý là trong 6:4-5, Danh Giê-hô-va được xưng tụng 3 (ba) lần, có thể có ý xác định số nhiều là Ba Ngôi. Mathiơ 22;37 có thể Chúa Jêsus Christ đã đề cập đến Đức Chúa Trời Ba Ngôi
Đây là Giáo lý căn bản mầu nhiệm của Cơ-Đốc Giáo.
- Câu căn bản: 6:23
Câu căn bản nầy là nền tảng Sứ điệp của Cơ-Đốc Giáo, chỉ một câu đã bao gồm hết câu chuyện của Năm (5) sách:
- Chúng ta: Sách Sáng thế ký – biết chúng ta từ đâu và tại sao được chọn.
- Ra Khỏi: sách Xuất Ê-díp-tô ký, được cứu ra khỏi.
- Dẫn: Sách Lêvi ký = Chúa dẫn chúng ta vào sự hiện diện của Chúa; Sách Dân số ký = Chúa dẫn dắt chúng ta trong cuộc sống hằng ngày.
- Vào xứ: Sách Phục truyền.